Covid-19

This content has been archived. It may no longer be relevant

Voor wie professioneel met ethische vraagstukken rond het coronavirus te maken krijgt, is op de NVBe-website een speciale pagina ingericht (als ook een door het Podium van Bioethiek gepubliceerde themanummer ‘Naar een morele agenda na de coronacrisis’). Deze webpagina is een initiatief van een groep van samenwerkende ethici, waar de NVBe graag een platform voor biedt.

De ethische vraagstukken die zich nu aandienen zijn grofweg in te delen in vier categorieën:

  1. Vragen over de impact van maatregelen en te trekken lessen. Denk aan public health ethische vraagstukken over de gevolgen en impact van preventieve maatregelen zoals ‘social distancing’ en het bezoekersbeleid bij ziekenhuizen en verpleeghuizen. Ook valt te denken aan verdringingsvraagstukken die zich nu voordoen in de slipstream van de Corona crisis, aangezien veel ‘gewone’ zorg en OK’s op grote schaal opgeschort zijn. Moet alle Covid voorrang krijgen, en wat betekent dat voor de behandeling van patiënten met andere aandoeningen? Verder valt te denken aan politiek-ethische vragen over welke lessen we kunnen trekken voor hoe we onze samenleving inrichten. Indringend voorbeeld is de tragische situatie van mensen die nu afgezonderd sterven, omringd door ‘maanmannetjes’.
  2. Vragen vanuit hulpverleners. Dit omvat klinisch-ethische vraagstukken vanuit individuele hulpverleners, ziekenhuizen en beroepsverenigingen om mee te denken over a) triage protocollen voor medische hulpmiddelen, beademingsapparatuur en IC bedden, en b) innovatieve behandelingen buiten een onderzoeksopzet. In breder verband worden ook professionals in bijvoorbeeld de thuiszorg, de gevangenenzorg of in asielprocedures met ethische vraagstukken geconfronteerd. In beide verbanden is moral distress een belangrijk aandachtspunt.
  3. Vragen over onderzoek. Dit betreft research ethics vraagstukken omtrent onderzoeks-protocollen naar de oorzaken (etiologie), behandeling en preventie van Covid-19. Deze protocollen worden veelal via spoedprocedures ingediend bij de Medisch-Ethische Toetsingscommissies (METCs). Ethische vragen gaan onder meer over andere vormen van toestemming (bijvoorbeeld voor gebruik van lichaamsmateriaal) en terugkoppeling van onderzoeksresultaten aan deelnemers.
  4. Maatschappelijke impact. Maatschappelijk ethische vraagstukken over de uiteenlopende impact van Corona op de maatschappij. 

U vindt deze indeling terug onder het kopje COVID-19 van deze website. Bovendien is er nog een pagina waar u links naar overige interessante websites kunt vinden. 

Het dossier is gevuld met ondersteuning van Eveline van der Plas uit het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Voor vragen over dit dossier kunt u contact opnemen met André Krom (NVBe bestuur, info@nvbe.nl) of Annelien Bredenoord (A.L.Bredenoord@umcutrecht.nl) en Martine de Vries (M.C.deVries@lumc.nl) als coördinatoren vanuit de samenwerkende ethici.

Coronadossier uitgebreid met achterliggende database

Het Covid-19 dossier is nu uitgebreid met de achterliggende database van bijna 300 artikelen. Dat draagt er aan bij dat relevante literatuur zoveel mogelijk op één plek te vinden is.

De database over ethiek en Covid-19 is samengesteld door Carlijn Damsté en Annemieke Jalink (IQ healthcare, vakgroep Ethiek van de Gezondheidszorg, Radboudumc). Zij hebben in de periode van begin maart 2020 tot en met eind juni 2020 wetenschappelijke tijdschriften* en publieke platforms** structureel geraadpleegd voor ethische artikelen over Covid-19.

De database heeft dezelfde indeling als het Covid-19-dossier op de NVBe website. Per thema vindt u een los pdf-document met de bijbehorende artikelen uit de database, waarbij sommige artikelen in meerdere thema’s voorkomen. De losse pdf-documenten kunt u bij de betreffende thema’s vinden.

*New England Medical Journal, JAMA, BMJ, Lancet, American Journal of Bioethics, Journal of Medical Ethics, Medicine & Philosophy, Public Health Ethics, NTvG
**Trouw, NRC, Volkskrant, Correspondent, Medisch Contact