This content has been archived. It may no longer be relevant
Ieder jaar nodigt de vereniging één of meerdere wetenschappers uit om een preadvies te schrij-ven over een maatschappelijk actueel en wetenschappelijk uitdagend onderwerp op het terrein van de de humane en dierlijke bio-ethiek of de milieu-ethiek. De vereniging streeft naar onderwerpen die relevantie hebben op al deze deelterreinen.
Deze studies worden ‘preadviezen’ genoemd, omdat zij de basis vormen voor de discussie tijdens het wetenschappelijke gedeelte van de NVBe-jaarvergadering en ook daarna bedoeld zijn als katalysator van verdergaande gedachtewisseling in wetenschap en maatschappij.
De preadviezen hebben niet de status van een officieel advies van de NVBe, omdat de vereni-ging als zodanig geen standpunten inneemt bij morele kwesties. Dat neemt niet weg dat de NVBe zich tot doel stelt aan publieke en politieke discussies bij te dragen over morele vraag-stukken. Het preadvies is hiervoor het middel bij uitstek.
Preadvies en Jaarsymposium 2022 gaan over Global Health
Op 7 december 2022 vindt het NVBe jaarsymposium “Global health – lokale implicaties van een verbonden wereld” plaats.
Tijd: 13:30-16:30 uur.
Locatie: Aristo meeting center, Utrecht Lunetten.
Aanmelden
U kunt zich aanmelden via ledenadministratie@nvbe.nl. Vermeld daarbij in de onderwerp-regel ‘Aanmelding jaarsymposium 2022 NVBe’. Vermeld in uw bericht s.v.p. of u NVBe-lid bent. Na aanmelding ontvangt u per mail een bevestiging van deelname en (indien geen NVBe-lid) een factuur.
Deelname voor NVBe-leden is gratis en kost voor niet-leden €17,50. Studenten kunnen deelnemen voor €10,00. Lid worden van de NVBe en direct gratis deelnemen kan uiteraard ook.
Toelichting
Jaarlijks verschijnt een NVBe-Preadvies, dat de basis vormt voor het jaarsymposium. Op 24 november verscheen het Preadvies 2022 “Global health ethiek – lokale implicaties van een verbonden wereld. Waarom global health ethiek in de Nederlandse bio-ethiek meer aandacht behoeft”. Het preadvies werd geschreven door Rieke van der Graaf (UMC Utrecht) en Martine de Vries (LUMC). In het preadvies onderzoeken de auteurs aan de hand van drie voorbeelden welke implicaties een global health perspectief kan hebben voor de omgang met bio-ethische vragen. De voorbeelden zijn: internationale verdeling van vaccins, onze omgang met vluchtelingen, en duurzaamheid in de zorg. U kunt het preadvies hier downloaden.
Programma
Tijdens het jaarsymposium presenteren de auteurs de belangrijkste opbrengsten van het Preadvies. Met korte reacties van (alfabetisch):
- Evelyn Brakema, huisarts in opleiding, onderzoeker duurzame zorg en medeoprichter en voorzitter van de Groene Zorg Alliantie. De Groene Zorg Alliantie vertegenwoordigt een groot aantal groene zorgprofessionals dat zich inzet voor verduurzaming van zorg. Doel is om vergroening van de zorg te katalyseren; binnen de medische wereld, samenleving en politiek.
- Brigit Toebes, hoogleraar Gezondheidsrecht in Internationaal Perspectief; wetenschappelijk directeur van de Aletta Jacobs School of Public Health (Rijksuniversiteit Groningen); voorzitter Nederlandse Vereniging voor Gezondheidsrecht.
- Marcel Verweij, hoogleraar filosofie, met een nadruk op ethiek van public health, waaronder de ethiek van vaccinatie (Wageningen University); (co-)Editor-in-Chief van het tijdschrift Public Health Ethics (Oxford University Press).
- Amrish Baidjoe, directeur Operationeel Onderzoekscentrum LuxOR bij Artsen zonder Grenzen (Luxemburg/Brussel), veldepidemioloog en hoofddocent bij de London School of Hygiene & Tropical Medicine. Onderzoekscentrum LuxOR doet onderzoeksprojecten ter ondersteuning van humanitaire actie wereldwijd.
Wat waren de uitgangsvragen voor het Preadvies?
Moeten Nederlanders snel een booster krijgen of moeten we eerst zorgen dat de wereldbevolking zich heeft kunnen laten vaccineren? Moet je als arts in een vluchtelingkamp werken, als je daarmee niet alleen vluchtelingen helpt, maar ook een migratiesysteem in stand houdt waarin fundamentele mensenrechten worden geschonden die tot tal van gezondheidsproblemen leiden? Moeten we bereid zijn om standaardprincipes in de medische ethiek te herinterpreteren in het licht van duurzaamheid om de klimaatdoelstellingen te behalen? Ook als dat lokaal ten koste kan gaan van kwaliteit van de zorg?
Vragen als deze komen op als we vanuit het perspectief van Global Health naar de zorg kijken. Dat zijn we niet gewend. Nederland verhoogt weliswaar het aantal coronavaccins dat naar het buitenland gaat, maar de nadruk ligt vooralsnog op lokaal en de korte termijn: nationaal zo snel mogelijk terug naar ‘normaal’. We staan in onze omgang met vluchtelingen mensonterende omstandigheden toe die hun gezondheid op alle vlakken bedreigt, en vragen artsen vervolgens om vóór alles niet te schaden, goed te doen, de autonomie van patiënten te respecteren en rechtvaardig te handelen. Tot slot, medische tijdschriften trokken onlangs aan de noodbel. Klimaatverandering vormt een serieus volksgezondheidsrisico. Ondertussen wordt de ecologische voetafdruk van de zorg in Nederland groter en treffen de gevolgen van klimaatverandering vooral gebieden die in allerlei opzichten al substantieel slechter af zijn.
Lokaal is dit allemaal te begrijpen en tot op zekere hoogte misschien ook te rechtvaardigen. In elk geval vanuit normatieve kaders die ook vooral betrekking hebben op lokaal. Maar kunnen we ons dat nog veroorloven in een wereld waarin lokaal handelen zo verbonden is met mondiale gevolgen?
In het preadvies wordt aan de hand van bovenstaande voorbeelden op hoofdlijnen onderzocht hoe lokaal en mondiaal in deze praktijken met elkaar verbonden zijn, welke morele vragen en spanningen daarbij opkomen en welke implicaties een global health perspectief kan hebben voor de omgang met die morele vragen. Het preadvies mondt uit in een inventarisatie van urgente vragen voor het maatschappelijke debat en voor nadere gedachtewisseling tussen professionals (artsen, andere betrokken hulpverleners, ethici) en beleidsmakers.
Huidige Preadvies:
2022 Global health ethiek: Lokale implicaties van een verbonden wereld (dr. Rieke van der Graaf en prof. dr. Martine de Vries) PDF
Overzicht preadviezen
Sinds 1995 publiceert de NVBe preadviezen over uiteenlopende onderwerpen. Hieronder vindt u het volledige overzicht (van nieuw naar oud):
2021 Siri, wat adviseer jij? Over het gebruik van kunstmatige intelligentie voor morele oordeelsvorming (dr. Katleen Gabriels) (ISBN 978-90-802594-0-9) PDF
2019 Natuur binnen of buiten het hek? Over de spanning tussen natuurbeheer en veehouderij en de grens tussen natuur en cultuurland (Martin Drenthen) (ISBN 978-90-809012-6-1) PDF
2018 Essaybundel ‘“Ik ben een verbetering”: Ethiek en praktijk anno 2050’ PDF
2017 Gezondheid in Meervoud: Over ethische aspecten bij One Health en de noodzaak tot samenwerking binnen de ethiek (Frank L.B. Meijboom en Joachim Nieuwland) (ISBN 978-90-809012-5-4) PDF
2016 Mantelzorg en burgerplicht: Waarom een zorgzame samenleving om een zorgzame overheid vraagt (Pieter Dronkers en Frans Vosman) (ISBN 978-90-809012-4-7) PDF
2015 Van bioethiek naar biopolitiek: Uitdagingen van NBIC convergentie voor de bio-ethiek (Dirk Stemerding) (ISBN 978-90-809012-0-9) PDF
2014 De rol van bio-ethiek bij wetsevaluaties (red. André Krom en Virgil Rerimassie, Podium voor Bio-ethiek 21/1, maart 2014) PDF
2013 Ethiek van vaccinatie (dr. Marcel Verweij) PDF
2010 Sympathie over en weer: Waaruit bestaat de biologische basis van moraal? (Cor van der Weele) (ISBN 978-90-367-4222-1) PDF
2007 Gedraag je! Ethische aspecten van gedragsbeïnvloeding door nieuwe technologie in de gezondheidszorg (dr. M. Schermer) (ISBN 978-90-809012-3-0) PDF
De website wordt momenteel geactualiseerd. Pdf-bestanden van eerdere jaargangen worden z.s.m. aan de website toegevoegd.
2006 Dieren in context: Over de waarde van dieren (dr. J.A.A. Swart, met co-referaten van prof.dr. J.T. de Cock Buning, dr. F.R. Stafleu en prof.dr. H.A.E. Zwart) (ISBN 978-90-809012-2-3)
2004 Slachtoffer of burger? Een essay over het nader gebruik van lichaamsmateriaal ten behoeve van genomics onderzoek (dr. T. Swierstra) (ISBN 978-90-809012-1-6)
2003 Een passend einde (prof.dr. D. Willems) (ISBN 978-90-901728-1-1)
2001 Tussen voeding en gezondheid: Filosofische reflecties over Functional Foods (prof.dr. M. Korthals) (ISBN 978-90-802594-7-8)
2000 Bekwaam genoeg? Wils(on)bekwaamheid in geneeskunde, gezondheidsrecht en gezondheidsethiek (dr. R.L.P. Berghmans) (ISBN 978-90-802594-6-1)
1999 Ethiek in commissie (Marcel F. Verweij, Frans W.A. Brom, Alex K. Huibers) (ISBN 978-90-8025945-5-4)
1998 Omstreden biotechnologische innovatie: Van publiek domein naar langetermijnbeleid (dr.dr.phil.ir. R. von Schomberg) (ISBN 978-90-802594-4-7)
1997 De dokter en de illegaal: Een verhandeling over de Koppelingswet en over sociale rechtvaardigheid in internationaal perspectief (dr. M.J. Trappenburg) (ISBN 978-90-802594-3-0)
1996 Moeten wij gehandicapt leven voorkomen? Ethische implicaties van beslissingen over kinderen met een aangeboren of erfelijke aandoening (prof.dr. J.S. Reinders) (ISBN 978-90-802594-2-3)
1995 De natuur als argument in de ethiek (dr. Hub Zwart) (ISBN 978-90-802594-1-6)
Preadviezen zijn te bestellen door overmaking van € 12 plus € 2 verzendkosten naar girorekening 110086, t.n.v. Nederlandse Vereniging voor Bio-ethiek, te Utrecht, onder vermelding van auteur en titel van het preadvies.
Neemt u a.u.b. vóór u geld overmaakt even contact op met de NVBe of het betreffende preadvies nog voorradig is.